Zgodnie z art. 50 ustawy o pomocy społecznej osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.
Mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi dostosowane są do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia i mają, między innymi, na celu:
- uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia,
- kształtowanie umiejętności niezbędnych do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i społecznego funkcjonowania,
- motywowanie do leczenia i aktywności.
Prowadzony jest trening samoobsługi i umiejętności społecznych poprzez asystowanie
w codziennych czynnościach życiowych ( kształtowanie nawyków związanych z higieną osobistą, dbaniem o wygląd, wykonywaniem czynności gospodarczych, dbaniem o porządek i należyte prowadzenie domu, przygotowaniem posiłków, nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów rodzinnych, z gronem znajomych, rówieśników, sąsiadów, współpracowników, korzystanie z usług różnych instytucji ).
Specjalistyczne usługi opiekuńcze przyznaje się na wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna prawnego, po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania, w oparciu o przedstawione dokumenty ( m.in. zaświadczenie o dochodach, zaświadczenie lekarskie ). W wydanej decyzji administracyjnej określony jest miesięczny wymiar godzin usług i wysokość odpłatności.